“Vạn sự khởi đầu nan”, ở giai đoạn khởi đầu trong bất kỳ lĩnh vực nào của cuộc sống, chúng ta đều sẽ gặp không ít gian nan, thử thách. Việc học ngoại ngữ mới cũng vậy, đặc biệt với một trong các ngôn ngữ khó nhất thế giới – Tiếng Nhật. Với mong muốn giúp việc học tiếng Nhật của người mới bắt đầu từ khó trở nên dễ dàng hơn, Akira đã tổng hợp lại tất tần tật chỉ dẫn A – Z trong bài viết này.
Nếu bạn đang bỡ ngỡ ở ngưỡng cửa bắt đầu, đây chính là cẩm nang dành cho bạn!
1. Làm quen với tiếng Nhật
1.1. Lộ trình học tiếng Nhật cho người mới bắt đầu
Tiếng Nhật có các cấp độ nào?
Tiếng Nhật chia ra các cấp độ: Sơ cấp, Trung cấp và Cao cấp. Để đánh giá trình độ tiếng Nhật của người học, Hiệp hội và các tổ chức giáo dục tại Nhật lấy chứng chỉ JLPT (Japanese-Language Proficiency Test) làm thước đo năng lực chung. Cụ thể như sau:
○ JLPT N5: Cơ bản, sơ cấp 1
○ JLPT N4: Sơ cấp 2
○ JLPT N3: Trung cấp
○ JLPT N2: Trung – cao cấp
○ JLPT N1: Cao cấp
Vậy lộ trình học tiếng Nhật nào hiệu quả cho người mới bắt đầu?
Nếu coi quá trình học tiếng Nhật như một con đường lên đến đỉnh núi thì JLPT N1 chính là đỉnh cao nhất, bạn sẽ phải lần lượt vượt qua các cột mốc N5, N4, N3, N2. Đối với người mới bắt đầu, JLPT N5 chính là thử thách đầu tiên bạn cần chinh phục.
Chinh phục tiếng Nhật
Chúng ta sẽ bắt đầu học từ bảng chữ cái tiếng Nhật tới các mẫu câu, từ vựng đơn giản thường dùng trong cuộc sống hàng ngày và khoảng 150 chữ Hán đơn giản nhất, ít nét viết.
Trung bình cần 3 đến 6 tháng để học và thi tiếng Nhật N5, tùy theo năng lực và sự đầu tư thời gian học của mỗi người. Bạn nên chia thành các giai đoạn học:
○ Giai đoạn 1: Làm quen với bảng chữ cái tiếng Nhật
○ Giai đoạn 2: Học kiến thức và luyện kỹ năng JLPT N5
1.2. Bảng chữ cái tiếng Nhật
Khác với tiếng Việt, tiếng Anh và hầu hết các ngôn ngữ khác, hệ thống chữ viết tiếng Nhật có 3 loại chữ là Hiragana (chữ mềm), Katakana (chữ cứng) và Kanji (chữ Hán). Các loại chữ viết này được sử dụng linh hoạt, tức là trong một câu tiếng Nhật có thể xuất hiện cùng lúc cả 3 loại. Đây là những thành phần cấu tạo nên từ trong tiếng Nhật.
Trong thời gian đầu, chúng ta sẽ đi vào học thuộc 2 bảng chữ Hiragana và Katakana trước. Sau đó trau dồi thêm vốn chữ Hán xuyên suốt trong quá trình học.
1.2.1. Bảng chữ cái tiếng Nhật Hiragana
Bảng chữ cái Hiragana có 46 chữ cái như dưới đây. Bảng chữ Hiragana với những đường nét mềm dẻo, uốn lượn nên còn được gọi là bảng chữ mềm.
Không ít người mới học gặp khó khăn khi lần đầu làm quen với hệ thống chữ tượng hình đồ sộ này. Tuy nhiên, nếu chăm chỉ Viết và Đọc lặp đi lặp lại thật nhiều lần cùng với áp dụng các mẹo học bảng Hiragana, chỉ sau 1 tuần bạn sẽ thành thạo hết 46 chữ cái này đấy!
1.2.2. Bảng chữ cái tiếng Nhật Katakana
Tương tự như bảng chữ mềm, bảng chữ cái Katakana gồm có 46 chữ cái. Katakana được tạo thành từ các nét thẳng, nét cong và nét gấp khúc, còn có cách gọi khác là chữ cứng.
Bảng chữ cái tiếng Nhật Katakana
Katakana thường được dùng để phiên âm những từ có nguồn gốc từ nước ngoài. Ví dụ, “Television” (Tivi) được viết thành chữ cứng “テレビ” (terebi). Những từ ngữ trong khoa học – kỹ thuật, như tên loài động vật, thực vật, tên sản vật cũng thường được viết bằng Katakana.
Vì có cách phát âm giống nhau nên chúng ta rất hay bị nhầm lẫn giữa 2 bảng chữ cái. Lúc này, việc tìm cách học bảng chữ cái Katakana hợp với mình nhất vô cùng quan trọng để tiết kiệm thời gian học.
2. Chuẩn bị
Sau khi đã làm quen với “người bạn” bảng chữ cái và lên lộ trình học đúng đắn, chúng ta sẽ bước vào công đoạn chuẩn bị trước khi học tiếng Nhật N5. Có hai điều bạn nên quan tâm, đó là: Nên chọn giáo trình nào để bắt đầu? và Nên chọn hình thức học nào? (Tự học tiếng Nhật online hay học tại trung tâm tiếng Nhật).
2.1. Lựa chọn giáo trình tiếng Nhật
Có nhiều giáo trình học tiếng Nhật cho người mới bắt đầu nổi tiếng như Shin Nihongo hay Genki, tuy nhiên Akira gợi ý bạn học theo giáo trình Minna no Nihongo Sơ cấp I. Đây là bộ sách được sử dụng phổ biến nhất trong giảng dạy tiếng Nhật sơ cấp tại các trường học, trung tâm và cơ sở đào tạo tiếng Nhật tại Việt Nam.
Giáo trình Minna no Nihongo Sơ cấp I gồm 7 quyển, mỗi quyển có một chức năng khác nhau cung cấp kiến thức và rèn luyện các kỹ năng riêng biệt.
- Quyển Sách giáo khoa chính (Honsatsu) & Quyển Bản dịch và Giải thích ngữ pháp (Tiếng Việt)
- Quyển Luyện tập mẫu câu (Bunkei Renshuuchou) & Quyển Bài tập ngữ pháp (Hyoujun Mondaishuu)
- Quyển 25 bài đọc hiểu (Yomeru Topikku 25) & Quyển 25 bài nghe hiểu (Choukai Tasuku)
- Quyển Hán tự I (Kanji I)
Bạn có thể Download trọn bộ giáo trình tiếng Nhật Minna no Nihongo Sơ cấp I tại đây.
2.2. Tự học tiếng Nhật hay học tại trung tâm tiếng Nhật?
Đây là câu hỏi phổ biến mà gần như tất cả người mới bắt đầu học tiếng Nhật đều băn khoăn. Bạn nên xác định hình thức học phù hợp ngay từ đầu để tránh mất thời gian mà không hiệu quả.
Phương thức học nào cũng có điểm mạnh riêng để bạn cân nhắc và lựa chọn. Tùy vào điều kiện học tập, làm việc và khả năng của bản thân mà bạn có thể đưa ra quyết định. Tuy nhiên, nên nhớ rằng dù tự học tiếng Nhật Online hay học tại trung tâm thì điều kiện tiên quyết vẫn là bạn phải có quyết tâm 100% đạt được mục tiêu.
2.2.1. Tự học tiếng Nhật online
Ưu điểm:
Thuận tiện về địa điểm
Đây được cho là điểm cộng lớn nhất của việc tự học tiếng Nhật online. Chỉ cần với một chiếc máy tính, máy tính bảng hay điện thoại thông minh, dù đang ở đâu bạn cũng có thể truy cập phần mềm học tiếng Nhật. Bạn không cần tốn công đến trung tâm, tránh khói bụi, tắc đường mà vẫn có thể ôn luyện ở mọi nơi.
Học tiếng Nhật Online Akira
Linh động về thời gian, đặc biệt dành cho những người bận rộn
Đây là giải pháp tối ưu dành cho những người bận rộn, không có nhiều thời gian đến lớp học. Bạn có thể học bất cứ khi nào rảnh, khi chờ bus, khi ngồi trên tàu, trong giờ giải lao hay thậm chí khi đang đi du lịch.
Không tốn quá nhiều chi phí
Thật tuyệt khi các khóa học online cung cấp một khối lượng kiến thức phong phú, những bài giảng chi tiết, đầy đủ từ các giảng viên tâm huyết và giàu kinh nghiệm mà không phải trả số tiền quá lớn. Thêm vào đó, bạn có thể xem lại bài học nhiều lần nếu lỡ quên bài và muốn ôn tập lại.
Nhược điểm:
Yêu cầu tính tự giác cao của người học
Vì không có người theo sát và nhắc nhở thường xuyên nên có trường hợp người mới bắt đầu học bỏ ngang giữa chừng. Sự chăm chỉ lúc này sẽ là yếu tố chính quyết định bạn có thành công hay không. Dẫu vậy, nếu bạn là người luôn chủ động học, có tính kỷ luật cao và khả năng tự học ngoại ngữ tốt thì nhược điểm này không phải là vấn đề.
Dễ bị kéo dài thời gian học
Không có gì ràng buộc nên người học thường hay trì hoãn việc tự học từ ngày này qua ngày khác. Vô hình chung sẽ kéo dài thời gian học tiếng Nhật sơ cấp hơn bình thường. Để khắc phục, cách tốt nhất là đặt ra hình phạt cho chính mình nếu không học theo đúng kế hoạch và nghĩ đến các kết quả thất bại có thể gặp phải.
2.2.2. Học tiếng Nhật tại trung tâm tiếng Nhật
Ưu điểm
Lộ trình học cụ thể, phương pháp học đúng đắn
Lộ trình học, nội dung học đều được các giảng viên dày dặn kinh nghiệm tìm hiểu và nghiên cứu kỹ lưỡng sao cho hiệu quả nhất với các học viên. Ngoài ra, bạn được chia sẻ các phương pháp học đúng chuẩn ngay từ căn bản để sau này có thể tự học lên các trình độ cao hơn.
Được theo sát, chỉ bảo tận tình
Các học viên sẽ nhận được sự hỗ trợ trong khóa học và cả ngoài lớp học. Bạn sẽ được kèm cặp và hướng dẫn sao cho nhanh chóng tiến bộ nhất, được chỉ ra lỗi sai kịp thời. Bên cạnh đó là sự đốc thúc từ giảng viên đòi hỏi bạn nghiêm túc, tuân thủ trong học tập sẽ giúp bạn không đi chệch hướng, sử dụng thời gian học hiệu quả.
Có môi trường để thực hành tiếng, tạo động lực học
Khi đi học ở trung tâm tiếng Nhật, bạn có thể trao đổi kiến thức với thầy cô, bạn bè. Các lớp học có giảng viên người Nhật giúp bạn có nhiều cơ hội tiếp xúc với văn hóa, con người Nhật Bản hơn. Các hoạt động thú vị tại lớp học cũng mang lại niềm vui học tập, môi trường thực hành, luyện tập giao tiếp.
Lớp học tiếng Nhật Akira
Nhược điểm
Không linh động về thời gian và địa điểm học
Khi bận rộn với công việc và học tập, không thể tránh khỏi việc bạn bỏ lỡ các buổi học dẫn tới bị thiếu hụt kiến thức. Trong trường hợp này, nếu không thể tự học tại nhà để theo kịp lớp thì bạn nên chủ động liên hệ với trung tâm. Có một vài trung tâm sẽ hỗ trợ tối đa bằng cách tổ chức dạy phụ đạo cho học viên ngoài giờ học. Vì vậy, bạn nên thêm trường hợp này vào các tiêu chí để chọn trung tâm học tiếng Nhật tốt của bạn.
Học phí cao hơn các khóa học online
Các trung tâm cần phải thuê địa điểm lớp học, các phương tiện giảng dạy và cơ sở vật chất nên học phí cao hơn là điều dễ hiểu. Tuy nhiên, nếu xét trên các giá trị bạn nhận được trong lớp học và sau khóa học thì chi phí này xứng đáng để đầu tư đó.
Nếu trong trường hợp mình muốn học kết hợp cả hai hình thức trên, thì có trung tâm tiếng Nhật nào uy tín không?
Hãy thử tham khảo mô hình học kết hợp học Online với chương trình học trên lớp của Akira ngay bạn nhé! Chỉ cần đăng ký khóa học tiếng Nhật cho người mới bắt đầu tại trung tâm, bạn sẽ được tặng ngay tài khoản học Online tương ứng. Vừa lên lớp học hỏi từ thầy cô, bạn bè lại vừa học Online ôn tập thường xuyên, trình tiếng Nhật của bạn sẽ lên “vù vù” thôi.
Bước chuẩn bị xong rồi thì… Cùng bắt tay vào học thôi nào!
3. Cách học tiếng Nhật cho người mới bắt đầu
3.1. Phương pháp học từ vựng tiếng Nhật
Ghi nhớ từ vựng theo cụm, theo cách sử dụng. Đừng vội vàng nhồi nhét thật nhiều từ vựng 1 lúc như một con vẹt nhưng lại không thể sử dụng từ đó trong thực tế đúng cách. Hãy học theo câu cụ thể (đặt câu với mẫu ngữ pháp mới học) để khi gặp từ đó, não bạn sẽ hồi tưởng lại cách sử dụng một cách chính xác.
Sử dụng flashcard hoặc các ứng dụng flashcard để ghi nhớ từ vựng tiếng Nhật hiệu quả. Các ứng dụng này tính toán thời gian vàng để bạn ôn tập các từ đã học và đưa chúng vào trí nhớ dài hạn. Có thể kể đến các ứng dụng nổi đình đám như: MochiMochi, Quizlet, Anki.
3.2. Phương pháp học chữ Hán tiếng Nhật
Học chính xác thứ tự viết Kanji. Nếu bạn viết sai ngay từ đầu, thì sau này sẽ rất khó để thay đổi thói quen sai đã định hình từ lâu trong bạn. Tập viết các nét đúng thứ tự là cách để ghi nhớ Kanji hiệu quả hơn và viết đẹp hơn.
Rèn luyện khả năng liên tưởng. Hãy thử bóc tách chữ Hán mới ra theo các chữ Kanji đơn giản khác đã học trước đây rồi tự tưởng tượng một câu chuyện dựa trên các thành phần này. Tạo ra một câu chuyện thật thú vị và hài hước là cách để bạn dễ dàng hồi tưởng lại chữ Hán đó mỗi khi cần dùng.
Ngoài ra, tương tự như cách ghi nhớ từ vựng, học chữ Hán bằng Flashcard cũng thường được áp dụng để đẩy nhanh tốc độ học.
Flashcard chữ Hán cơ bản
3.3. Phương pháp học ngữ pháp tiếng Nhật
Tập viết đoạn văn ngắn đơn giản
ngay khi có vốn ngữ pháp kha khá. Viết những đoạn văn có chủ đề gần gũi hay về chính cuộc sống hàng ngày sẽ giúp bạn nhớ lâu hơn là học các mẫu ngữ pháp “chay” đấy.
Với mỗi ngữ pháp nên học kèm ví dụ chuẩn của nó. Cách này giúp bạn dùng tiếng Nhật tự nhiên giống người bản địa hơn. Khi gặp các mẫu có nét nghĩa tương đương nhau, bạn sẽ không bị nhầm lẫn.
Ngữ pháp là một phần khó nhớ nhưng lại xuất hiện với vai trò rất quan trọng trong tất cả các kỹ năng nghe, nói, đọc hay viết. Vì vậy, hãy liên tục thử áp dụng các cách học ngữ pháp để chọn cho mình phương pháp phù hợp nhất.
3.4. Phương pháp học tiếng Nhật giao tiếp
Luyện nghe kết hợp với luyện nói. Bạn từng nghe tới phương pháp luyện nghe Shadowing chưa? Phương pháp này rất hiệu quả để bạn rèn luyện khả năng bắt âm và phản xạ tiếng Nhật.
Akira gợi ý cho bạn học tiếng Nhật cùng NHK cũng là 1 kênh bổ ích để vừa luyện nghe, vừa xem video, vừa học kiến thức mà không hề nhàm chán.
Ngoài ra, trên Youtube và Internet hiện nay có rất nhiều các nguồn luyện nghe đa dạng cho bạn lựa chọn đó!
Kết bạn với người Nhật. Những kiến thức học được không nên chỉ nằm mãi trên sách vở mà cần được ứng dụng vào đời sống. Kết bạn với người Nhật là cách nhanh nhất để nâng cao khả năng phản xạ và tạo động lực to lớn để trau dồi thêm tiếng Nhật.
3.5. Phương pháp luyện đọc tiếng Nhật
Đọc ở nhiều nguồn, thay vì chỉ đọc trên sách vở. Truyện cổ tích Nhật viết cho trẻ em chính là một nguồn rất phong phú để bạn luyện đọc. Sách được viết bằng Hiragana có cách dùng từ dễ hiểu và ngữ pháp đơn giản kèm tranh minh họa.
Bạn có thể tham khảo truyện cho trẻ em ở Ehonavi hoặc Hukumusume
Hay đọc các mẩu tin tức đơn giản, có phụ đề tại Watanoc
Khi luyện đọc, không dùng từ điển ở lần đọc đầu tiên. Hãy đặt mình vào hoàn cảnh bạn đang đi thi, và không có từ điển để tra từ mới. Đôi khi không cần biết tất cả từ vựng trong bài nhưng bạn vẫn hiểu được nội dung chính. Thử vận dụng tư duy logic và các dữ kiện đã biết để suy đoán ý nghĩa của từ bạn nhé.
Để luyện đọc thành thạo hơn, bạn có thể đọc thêm bài viết về cách luyện đọc tiếng Nhật hiệu quả này của Akira nhé!
LỜI KẾT
Học một ngôn ngữ mới là trở thành một con người mới.
(Learning another language is like becoming another person.)
– Haruki Murakami –
Bắt đầu học một ngôn ngữ mới là dám đương đầu và sẵn sàng với những thử thách mới. Thử thách chính là cơ hội tốt để ta rèn luyện con người, khám phá những thế mạnh tiềm ẩn và thay đổi cuộc đời. Vậy nên, mỗi khi thấy nản lòng với tiếng Nhật, hãy nghĩ đến lí do mà bạn bắt đầu. Mong rằng những chia sẻ của Akira sẽ là hành trang vững chắc cho bạn trên con đường thành công. Học tiếng Nhật bằng tất cả trái tim và Akira tin bạn sẽ sớm gặt hái được trái ngọt!
