Đối với người học ngoại ngữ, việc tích lũy cho mình vốn từ vựng và sử dụng nó hiệu quả là vô cùng cần thiết trong quá trình học. Với lượng từ vựng phong phú, những người mới bắt đầu học tiếng Nhật gặp không ít khó khăn trong việc tìm ra phương pháp học hiệu quả. Nếu học sai cách thì có thể mất nhiều thời gian mà thậm chí còn “học trước quên sau”. Bài viết này sẽ chia sẻ cho bạn những cách học từ vựng tiếng Nhật chuẩn nhất của các giảng viên có kinh nghiệm tại Akira.
1. Những cách học từ vựng tiếng Nhật sai lầm
Có nhiều học viên của Akira than phiền rằng học mãi mà không nhớ được từ vựng hoặc hôm nay nhớ nhưng hôm sau lại quên. Có thể các bạn đã áp dụng một trong những cách học sai lầm dưới đây:
• Chỉ đọc mà không nghe: Nhiều bạn khi học từ vựng thường chỉ đọc từ đó mà không nghe. Điều này dẫn đến việc phát âm không chuẩn và ghi nhớ sai từ vựng. Trong tiếng Nhật, nhiều từ có cách phát âm gần giống nhau, chỉ khác ở trường âm nhưng ý nghĩa là hoàn toàn khác nhau. Nếu không phát âm chuẩn ngay từ đầu, bạn rất dễ nghe sai, hiểu sai ý trong hội thoại thực tế.
• Viết nhiều: Chắc hẳn có nhiều bạn thường áp dụng cách viết đi viết lại một từ thật nhiều ra giấy để ghi nhớ. Tuy nhiên cách làm này làm bạn tốn thời gian và thường không ghi nhớ được lâu.
• Học các từ đơn riêng lẻ: Nhiều từ trong tiếng Nhật không chỉ mang một nét nghĩa. Tùy vào từng văn cảnh nó lại có cách sử dụng và ý nghĩa khác nhau. Nếu chỉ học nghĩa riêng lẻ thì bạn có thể hiểu sai ý nghĩa của câu. Hoặc tệ hơn, bạn sẽ không thể sử dụng từ đó đúng với hoàn cảnh trong thực tế.
2. Cách học từ vựng tiếng Nhật hiệu quả cho người mới bắt đầu
2.1 Học từ vựng tiếng Nhật áp dụng phương pháp SRS
Theo khoa học nghiên cứu, với một lượng kiến thức cần nhớ, thì sau 1 ngày không ôn tập hay nhắc lại, người học chỉ còn nhớ 33% lượng kiến thức và sau 1 tháng, lượng kiến thức chỉ còn khoảng 21% trong não bộ.
Biểu đồ trí nhớ con người của Herman Ebbinghaus
Vì thế, việc ôn tập lại kiến thức đóng vai trò rất quan trọng trong quá trình ghi nhớ. Nhưng ôn tập lúc nào để đạt hiệu quả tối đa? Hãy tham khảo mô hình SRS.
SRS (Spaced Repetition System): Kỹ thuật lặp lại ngắt quãng là kỹ thuật gia tăng thời gian giữa những lần ôn tập để khai thác tối đa khả năng ghi nhớ của con người. (Theo Wikipedia)
Cụ thể trong việc học chữ Hán và từ vựng tiếng Nhật: Sau khi học một từ thì từ đó sẽ được đưa vào bộ nhớ ngắn hạn (tạm thời). Một thời gian sau bạn sẽ quên nếu không nhắc lại nó. Nhưng nếu nhắc lại nhiều lần, từ vựng dần được đưa vào bộ nhớ dài hạn. SRS sẽ cho bạn biết thời điểm nào nên ôn tập lại các từ đã nhớ rồi, thời điểm nào nên ôn tập những từ chưa nhớ. Như vậy, với những từ chưa nhớ, bạn sẽ cần ôn tập liên tục trong thời gian ngắn hơn (sau 1 giờ, sau 1 ngày,..). Những từ bạn đã nhớ rồi sẽ được ôn tập giãn cách ra xa hơn (sau 1 tháng,…).
Về cơ bản, việc học bằng flashcard cũng ứng dụng của phương pháp này. Tuy nhiên, bạn sẽ khó có thể tính toán được thời điểm nào là thời điểm vàng để ôn tập lại với flashcard. Vì vậy, các phần mềm học flashcard ứng dụng SRS đã ra đời để giúp các bạn học từ vựng tiếng Nhật. Có thể kể đến các ứng dụng được sử dụng phổ biến và rộng rãi trong cộng đồng học tiếng Nhật như Mochimochi, Quizlet, Anki.
Hãy lựa chọn ứng dụng học phù hợp nhất với mình bạn nhé! Hoặc tham khảo thêm các phần mềm học tiếng Nhật khác.
2.2 Học từ vựng tiếng Nhật bằng Flashcard
Flashcard là gì?
Flashcard là loại thẻ khổ nhỏ chứa thông tin, được ghép lại với nhau. Mỗi tấm thẻ được sử dụng cả 2 mặt trước và sau. Có thể tự làm flashcard hoặc mua sẵn. Thông thường:
Mặt trước: Ghi từ vựng, ví dụ đi kèm từ vựng đó.
Mặt sau: Ghi nghĩa, cách phát âm. Có thể có thêm hình ảnh hoặc các cách mô tả khác tùy sở thích của người học.
Sử dụng flashscard sẽ giúp bạn học từ vựng hiệu quả hơn đó
Sử dụng flashcard như thế nào?
Bước 1: Nhìn vào mặt ghi từ vựng, nhớ và đọc ví dụ, nêu ý nghĩa của từ vựng đó. Sau đó lật mặt sau để kiểm tra đáp án.
Bước 2: Nếu đúng thì bỏ sang bên trái, nếu sai bỏ sang bên phải (hoặc ngược lại).
Bước 3: Sau khi ôn tập hết, lấy thẻ ở bên chưa nhớ và lặp lại từ bước 1.
Những lưu ý khi sử dụng flashcard
• Sử dụng cả 2 mặt của Flashcards một cách hợp lý, xem cả 2 mặt nhiều lần để nhớ thông tin.
• Không đưa quá nhiều thông tin vào 1 tấm flashcard.
• Sử dụng minh họa: Hình minh họa flashcard càng thú vị thì bạn càng dễ nhớ hơn.
• Luôn mang flashcard bên mình và tạo thói quen ôn luyện hàng ngày như việc đánh răng hoặc đi tắm.
• Thay đổi thứ tự các tấm flashcard thường xuyên: Nên xáo trộn các tấm flashcard sau mỗi lần ôn tập để tránh việc ghi nhớ theo thứ tự, theo lối mòn.
• Đánh dấu Flashcards: Hãy đánh dấu các tấm flashcard đã được ghi nhớ, sau 2-3 lần đánh dấu, những tấm flashcard đó có thể được để sang một bên và ôn lại sau một thời gian dài hơn. Các từ chưa nhớ thì nên dành thời gian xem lại nhiều lần hơn.
Ưu điểm và nhược điểm của cách học từ vựng tiếng Nhật này là gì?
Ưu điểm:
Flashcard có thiết kế nhỏ gọn, tiện lợi, có thể mang đi bất kỳ đâu, giúp bạn chủ động học bất kỳ lúc nào như trên xe bus, tàu điện… Càng dùng nhiều sẽ càng nhớ lâu.
Nhược điểm:
Do thiết kế của flashcard nhỏ gọn nên lượng thông tin trong 2 mặt của 1 tờ flashcard sẽ không nhiều. Bạn vẫn nên có một quyển sổ, vở ghi chép từ vựng và các cách sử dụng của nó trong quá trình học. Và dùng flashcard như 1 cách để ôn tập.
2.3 Học từ vựng tiếng Nhật qua Manga, Anime hay sách truyện
Nhiều bạn cho rằng phải có vốn từ vựng thật nhiều thì mới có thể đọc được Manga hay Anime. Tuy nhiên, đây là một nhận định chưa đúng. Bạn vẫn có thể đọc Manga hay xem Anime bằng vốn từ vựng còn hạn chế của mình và mở rộng nó trong quá trình đọc hay xem đó.
Truyện “Người hàng xóm của tôi, Totoro” (Nguồn: Ghibli)
Cách học từ vựng qua Manga, Anime:
Bước 1: Bạn hãy lựa chọn những bộ Manga hay Anime tiếng Nhật phù hợp với trình độ của bản thân. Nguồn xem có rất nhiều trên Internet nên bạn có thể dễ dàng tìm kiếm. Trong quá trình xem hay đọc, lưu ý ghi lại những từ vựng chưa biết.
Bước 2: Đừng vội dừng lại để tra cứu ý nghĩa của từ vựng ngay vì đây là bước bạn sẽ làm sau khi đọc hay xem xong. Hãy thử đoán ý nghĩa của từ vựng dựa vào tình huống hoặc câu phía trước và phía sau nó.
Bước 3: Sau khi xem xong, bạn hãy tra cứu ý nghĩa của từ, note lại bằng những tờ giấy nhớ và dán ở những nơi dễ nhìn. Hoặc bạn có thể ghi âm và nghe đi nghe lại hàng ngày.
Có một lưu ý ở đây là hãy học từ vựng trong ngữ cảnh, nghĩa là khi nhìn thấy từ vựng xuất hiện trong câu, lời nói… bạn hãy chú ý đến ngữ cảnh sử dụng từ và ngữ nghĩa mà nó biểu hiện. Sau đó, đánh dấu và gạch chân lại cả cụm từ đó. Nếu có thể hãy cố gắng nhớ luôn cả câu chứa từ vựng. Nếu chỉ khoanh mỗi từ đó ra để học, bạn sẽ rơi vào trạng thái mông lung không biết từ này dùng thế nào, viết trong câu ra làm sao, hay nói trong văn cảnh nào.
Hãy đánh dấu từ vựng bằng bút nhớ và xem ngữ cảnh của câu nhé (Nguồn: antenna.jp)
Ưu điểm và nhược điểm của cách học này là gì?
Ưu điểm:
Cách học này giúp bạn đỡ nhàm chán. Bạn có thể vừa giải trí vừa trau dồi vốn từ vựng tiếng Nhật của mình. Bên cạnh đó, sau một khoảng thời gian luyện tập, cách dùng từ của bạn sẽ tự nhiên, “thuần Nhật” hơn đó.
Nhược điểm:
Bạn dễ bị cuốn theo nội dung câu chuyện trong Manga hay Anime mà quên mất mục tiêu của mình là học từ vựng. Cách tốt nhất để nhắc nhở bản thân tập trung hơn đó là luôn ngồi xem hay đọc cùng với 1 quyển sổ để ghi chú.
Trên đây là 3 cách học từ vựng tiếng Nhật thường được các giảng viên của Akira áp dụng cho lộ trình học N5. Bạn có thể chọn cách thức phù hợp nhất với bản thân hoặc kết hợp cả 3 cách trên để đạt được hiệu quả nhanh nhất. Chúc bạn học tiếng Nhật thật vui vẻ và hiệu quả!
